Ik heb in mijn vorige blog geschreven over de (Italiaanse) westernfilms van Sergio Leone, waarin het beeld van de cowboy dankzij Clint Eastwood voorgoed veranderde. Dit beeld werd geïnspireerd door Mifune’s personage genaamd Sanjūrō in de film ‘Yojinbo’ en ‘Sanjuro’. Hierin speelde Mifune een zogenaamde “anti-rōnin”, die zijn vaardigheden inzet voor het goede in plaats van het slechte. Clint Eastwoods personage in ‘A Fistful of Dollars’ is een reflectie van deze “anti-rōnin”. Hij is een anti-held: een held waarvan men dit niet zou verwachten, vanwege zijn uitstraling of zijn handelen. Hoe dan ook, Mifune heeft (onbewust) de actieheld “gemaakt” zoals wij deze nu kennen.
Het einde van een tijdperk
Tussen 1947 en 1965 speelde Mifune regelmatig in films van Akira Kurosawa. In 1963 vertolkte hij de rol van een bestuurslid van een schoenenfabrikant in High And Low. Het is een misdaadfilm die gaat over afpersing, ontvoering en de zoektocht naar gerechtigheid. De film onderzoekt ook ethische dilemma's, sociale problemen zoals het contrast tussen arm en rijk en het drugsprobleem van de jaren ’60.
In 1965 speelde Mifune de rol van ‘Red Beard’ in de gelijknamige jidaigeki. Voor deze rol moest hij zijn baard en zijn hoofdhaar lang laten groeien, en hij moest deze steeds laten onderhouden gedurende de opnames. Jammer genoeg liep de productie van de film enorme vertraging op, met als gevolg opnames die steeds meer tijd in beslag namen. Het geduld raakte op: Mifune liep veel filmcontracten mis en belandde in de schulden. Tegen de tijd dat de film eindelijk voltooid was, was hij financieel uitgeput. Na een ruzie zette Mifune een punt achter de samenwerking met Kurosawa. Hoewel deze ruzie later werd bijgelegd, werkten beide heren nooit meer samen aan een film.
Mifune gaat solo
Na de breuk met Kurosawa ging het beter met Mifune: hij speelde in veel grote producties van grote Japanse regisseurs, zoals Samurai Assassin (1966) van Kihachi Okamoto (1924-2005) en The Sword of Doom (1967) van Masaki Kobayashi (1916-1996). In 1970 vertolkte hij een op Sanjūrō geïnspireerde lijfwacht in Zato’ichi meets Yojinbo, ook van Okamoto. Hierin speelt hij tegenover Shintarō Katsu (1931-1997) die Zatō’ichi speelt: een blinde masseur en zwaardvechter. Over dit personage zijn talloze films zijn geproduceerd, met Katsu in de hoofdrol.
In de jaren ‘70 begon Mifune de aandacht te trekken van westerse filmmakers. De eerste die hem benaderde was George Lucas (geb. 1944), die erg onder de indruk was van Mifune’s acteren in Rashōmon, Seven Samurai en Yojinbo. Lucas benaderde hem voor de rol van Obi-wan Kenobi in zijn eerste Star Wars-film (Episode IV, 1977). Deze film werd geïnspireerd door The Hidden Fortress (1958) van Kurosawa, waarin ook Mifune een belangrijke rol speelt. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van twee onbelangrijke personages. In Star Wars kennen wij deze als C3PO en R2-D2. Mifune bedankte Lucas voor de eer. Als reden gaf hij aan dat hij een “sciencefiction samoerai” niet zag zitten. Het cultureel icoon van Japan zou hierdoor “imagoschade” lijden.
Mifune goes West
In mijn volgende en tevens laatste blog zal ik ingaan op Mifune’s toenemende populariteit in de Verenigde Staten, en vooral Hollywood. Hierbij gaat het vooral om Mifune's samenwerking met westerse filmmakers. Daarnaast bespreek ik de miniserie Shogun (1980), waarvan het verhaal is gebaseerd op de eerste contacten tussen Nederland en Japan begin zeventiende eeuw.
Tot dan!