Shodō (書道) is Japans voor ‘weg van het schrijven’. Wij noemen het ook wel Japanse kalligrafie. Het heeft zijn oorsprong in de Chinese kalligrafie, maar met de introductie van hiragana en katakana in de 4e eeuw, is er een eigen stijl uit voort gekomen.
Vorig jaar had ik de beginnerscursus Shodō gemist. Maar toen ik laatst bij mijn favoriete Japanse winkeltje in Groningen was vertelde de eigenaresse dat er in de winkel een nieuwe georganiseerd zou worden. Na dagenlang de facebook-pagina stalken was hij er dan echt weer en heb ik mij direct aangemeld. En man oh man, wat was dát een goed idee!

Geduld en rust

Shodō begint met het maken van jouw eigen inkt. D it doe je door een inktblok (墨, sumi) met een beetje water op de inktsteen (硯, suzuri) heen en weer te wrijven, totdat de inkt mooi ondoorzichtig wordt en niet meer uitloopt op een stuk papier.

Hier is enig geduld voor nodig. Het duurt even, maar heeft twee doeleinden: je krijgt verse inkt en het geeft je tijd om tot rust te komen. De rust is belangrijk; Shodō vergt aandacht en concentratie.

De weg van het schrijven

Nadat de inkt gemaakt was begeleidde onze sensei, Yumi-san, iedereen eerst individueel. Ze legde uit hoe je de penselen (筆, fude) vast moet houden. Vervolgens pakte ze dan de hand van de leerling en werden de karakters と en り eerst ‘samen’ geschreven. Op deze manier kun je mooi zien hoe de individuele strepen aangezet en geëindigd moeten worden.

Daarna mocht je dan zelf aan de slag, wat op dat moment niet zo moeilijk leek. De hiragana voor ‘to’ en ‘ri’ zijn niet ècht ingewikkeld.
Simpel, vergeleken bij andere Japanse karakters. Echter, het gaat er bij Shodō niet alleen om dat je de karakters op papier krijgt, maar ook dat de balans tussen de karakters goed is. Bijvoorbeeld, de grootte van de と moet passen bij de り en ze moeten mooi gecentreerd op het papier staan.

Test en executie

De rest van de sessie ging als volgt: na 2 pogingen brachten we ons werk bij Yumi-sensei om het te laten beoordelen. Daar gaf ze aan welke onderdelen goed waren (door rondjes te tekenen) en ze liet met oranje inkt zien welke onderdelen verbeterd konden worden. Vervolgens mochten we weer nieuwe pogingen doen.

Nieuwe hobby

Na twee uur stapels papier volschrijven, was het voor mij wel duidelijk: ik heb een nieuwe hobby. Ik vond het geweldig om mij te verdiepen in een creatieve bezigheid, waarbij ik èn Japans kan leren schrijven én ik van een echte Japanse sensei les kan krijgen. Het combineert heel mooi een aantal interesses van mij. Het moge dan ook duidelijk zijn: Ik ben enthousiast en kan het zeker aanraden als je het een keer in de buurt kan doen.