ようこそ！Dit is de tweede blog over Japanse werkwoorden. Heb je de eerste nog niet gelezen? Doe dat dan snel hier! Vandaag gaan we het dus hebben over de informele Japanse werkwoorden. In de vorige blog hebben we al een voorproefje gegeven van het verschil tussen formeel en informeel taalgebruik. En nu gaan we er wat dieper op in! We gaan het hebben over het gebruik van informele werkwoorden, de woordenboekvorm van de Japanse werkwoorden en hoe de negatieve vorm eruit ziet in informeel taalgebruik. べんきょうしましょう！
Samenvatting
In dit artikel gaan we je het volgende leren:
- Wanneer informele Japanse werkwoorden worden gebruikt.
- Hoe herken je informele Japanse werkwoorden?
- Hoe je informele Japanse werkwoorden vervoegt naar de negatieve vorm:
- “Ik werk niet.” (negatief)
Wanneer gebruik je informele Japanse werkwoorden?
Als je de vorige blog hebt gelezen, weet je inmiddels dat formele Japanse werkwoorden worden gebruikt als een vorm van respect. Japan hecht veel waarde aan de sociale rangorde en dat schijnt door in de taal! Maar… we hebben het vandaag over informele Japanse werkwoorden! Wanneer gebruik je die dan?
Nou, je raadt het al… Precies niet in de situaties waarin je formeel taalgebruik zou gebruiken. Informeel taalgebruik wordt daar dus buitenom gebruikt, wanneer je met mensen praat met wie je close bent en dus al een tijdje kent. Wanneer je dit gebruikt op werk, in e-mails of simpelweg tegen iemand die je dus (nog) niet zo goed kent, kan dit best onbeleefd zijn. Pas dus op! Het gebruik van informeel taalgebruik met iemand moet je dus ook een beetje aftasten.
En nog een funfact: in anime wordt er vaak alleen maar informeel taalgebruik gebruikt!
Hoe herken je het?
Zoals je hebt kunnen zien in de vorige blog over Japanse werkwoorden, zit er een best groot verschil tussen formele en informele werkwoorden. De informele zijn namelijk vaak wat korter! Als je werkwoorden in het Japans opzoekt, gaan we eigenlijk altijd uit van één vorm: de woordenboekvorm! Vanuit die vorm wordt de rest eigenlijk vervoegd.
Maar… wat is het verschil tussen de woordenboekvorm en de ます (masu)-vorm die we de vorige keer hebben besproken? Ja, de een is natuurlijk informeel en de ander formeel. Maar ze zien er allebei ook echt anders uit! Allebei de vormen staan in de tegenwoordige tijd. We gaan ze eventjes vergelijken:
| Woordenboek vorm | Romaji | ます (masu)-vorm | Romaji | Vertaling |
| みる | miru | みます | mimasu | kijken |
| たべる | taberu | たべます | tabemasu | eten |
| のむ | nomu | のみます | nomimasu | drinken |
| いく | iku | いきます | ikimasu | gaan |
| よむ | yomu | よみます | yomimasu | lezen |
| かく | kaku | かきます | kakimasu | schrijven |
En tadaa! Ze zijn inderdaad een stuk korter. Ook kun je zien dat de woordenboekvorm altijd eindigt op een う (u)-klank! Je vraagt je nu misschien af hoe je erachter kunt komen wat de woordenboekvorm van een werkwoord is. Nou, daar hebben we twee tips voor.
De eerste zul je misschien een hoop moeite vinden, maar het is wat het is, jongens… Woordjes stampen! Japanse werkwoorden zijn namelijk wel een beetje een geval apart: ze worden opgedeeld in drie groepen werkwoorden. Wanneer je die leert, komt de woordenboekvorm er vanzelf bij kijken.
En dan de tweede tip… Je kunt de woordenboekvorm herleiden uit de werkwoorden van de ます (masu)-vorm! Wat je doet is het volgende:
- Je kiest een werkwoord:
- いきます (ikimasu)
- gaan
- Vervolgens haal je de ます (masu) eraf:
- いき (iki)
- Verander de い (i)-klank naar een う (u)-klank:
- いき (iki) → いく (iku)
En zo heb je dan de woordenboekvorm. Maar! Er zitten wel een aantal uitzonderingen tussen, en het is daarom dus van belang dat je de werkwoorden en de werkwoordgroepen kent. Zo heb je bijvoorbeeld werkwoorden zoals たべます (tabemasu) en みます (mimasu) die niet dezelfde vervoeging hebben als die uit het voorbeeld hierboven! Zij behoren tot de groep II werkwoorden, en degene die wij hier zullen bespreken zullen alleen de groep I werkwoorden zijn. Benieuwd naar meer? Check de infogids voor de Japanese E-Mastery 1 cursus. In deze cursus wordt dit met behulp van een van onze sensei’s besproken!
Informeel taalgebruik in anime
Herken je ze een beetje? Zoals we net al zeiden, in anime wordt er bijna altijd informeel taalgebruik gebruikt. Laten we daarom eens even kijken naar een dialoog uit de anime 呪術廻戦 (Jujutsu Kaisen):
| Japans | Romaji | Vertaling | |
| Satoru Gojo | この くだり、さき やったよね。 | Kono kudari, saki yatta yo ne. | We hadden het hier net al over. |
| Jogo | ばかが、さきとは わけが ちがう。 わしは たしかに ふれて ころした。 | Baka ga, saki to wa wake ga chigau. Washi wa tashika ni furete koroshita. | Idioot, het is anders dan net. Ik weet zeker dat ik je aanraakte en doodde. |
| Satoru Gojo | おしえてあげる。 | Oshiete ageru. | Ik ga je een uitleg geven. |
Hier zie je dus twee keer de woordenboekvorm van twee werkwoorden, namelijk:
- ちがう (chigau) = verschillen
- あげる (ageru) = geven
Informele Japanse werkwoorden vervoegen
We weten nu dat de Japanse werkwoorden uitgaan van de woordenboekvorm, maar natuurlijk zijn er wel meer vervoegingen van de informele vorm. In de vorige blog hebben we de formele negatieve vorm besproken, dus het is alleen maar logisch om dat ook met de informele negatieve vorm te doen! あたりまえだ～
Ik … niet!
Net zoals de formele Japanse werkwoorden in de negatieve vorm zul je hier ook het een en ander moeten vervoegen. Laten we er eens wat werkwoorden bij pakken en laten we beginnen, はじめましょう！
| Japans | Romaji | Vertaling |
| はたらく | hataraku | werken |
| きく | kiku | horen/luisteren/vragen |
| あるく | aruku | lopen |
| あそぶ | asobu | spelen |
じゃ、laten we ze eens even vervoegen. We pakken voor het volgende voorbeeld het werkwoord きく (kiku), wat horen, luisteren en vragen betekent. Het werkwoord naar een informele negatieve vorm vervoegen is toch weer wat anders dan de formele versie. We gaan hier namelijk iets heel anders doen!
Om de informele negatieve vorm te maken, moeten we de laatste う (u)-klank eerst veranderen naar een あ (a)-klank. Vervolgens plakken we er ない (nai) achter, and that’s it! Laten we er stapsgewijs naar kijken:
- Je kiest een werkwoord in de woordenboekvorm:
- きく (kiku)
- horen/luisteren/vragen
- Vervolgens maak je van de laatste う (u)-klank een あ (a)-klank:
- きく (kiku) → きか (kika)
- Als laatst plak je er ない (nai) achter:
- きかない (kikanai)
- hoor/luister/vraag niet
Begrijpen jullie het een beetje? Laten we de zinsbouw van zo’n zin nog eens even bekijken! In de vorige blog lieten we ook weten dat partikels in informeel taalgebruik wel eens worden overgeslagen, maar datzelfde geldt ook voor persoonlijke voornaamwoorden zoals わたし (ik)! Dit komt omdat het vaak al duidelijk is dat jij het onderwerp van de zin bent. Laten we eens even kijken!
| Zinsbouw |
| (わたしは) + woordenboekvorm in あ (a)-klank + ない (nai) |
En om dat dan ook nog even in een voorbeeldzin te zetten, dat ziet er namelijk zo uit:
| Japans | (わたしは) きかない。 |
| Romaji | (Watashi wa) kikanai. |
| Vertaling | Ik hoor het niet. |
Laten we hetzelfde doen met een ander werkwoord, zodat het helemaal duidelijk voor je is!
- Je kiest een werkwoord in de woordenboekvorm:
- はたらく (hataraku)
- werken
- Vervolgens maak je van de laatste う (u)-klank een あ (a)-klank:
- はたらく (hataraku) → はたらか (hataraka)
- Als laatst plak je er ない (nai) achter:
- はたらかない (hatarakanai)
- werkt niet
| Japans | (わたしは) はたらかない。 |
| Romaji | (Watashi wa) hatarakanai. |
| Vertaling | Ik werk niet. |
En dat was het dan voor de Japans werkwoorden! Ze kunnen soms best lastig zijn, hè… Maar wat je nu wel hebt, is wat basiskennis over niet alleen de formele maar ook informeel Japanse werkwoorden! Ga gerust nog door alle info van deze twee blogs, en wie weet zien we je nog een keer tijdens de Japanese E-Mastery lessen, がんばれ！