Konnichiwa! Een van de eerste dingen die je leert als je aan een nieuwe taal begint, is tellen. Want zo kun je natuurlijk aantallen benoemen, vertellen hoe oud je bent, klokkijken, en ga zo maar door! Maar… hoe werkt dat Japans tellen nou eigenlijk? Daar gaan we het vandaag over hebben, dus lees lekker door!
Samenvatting
In dit artikel gaan we je het volgende leren:
- Japans tellen van 1 tot 9.
- Japans tellen: tientallen en honderd.
- Uitzonderingen bij het Japans tellen en hoe je zegt hoe oud je bent.
Japans tellen: nummer 1 – 9
じゃ！Dus, laten we beginnen bij het begin: de getallen van 1 tot en met 9: de essentials! Ja, deze cijfers ga je later nog nodig hebben voor het verdere Japans tellen. Maar daar hebben we het zo meteen over! Laten we eerst eens een kijkje nemen naar de getallen zelf… 行くぞー！
| Getallen | Japans | Romaji |
| 1 | いち | ichi |
| 2 | に | ni |
| 3 | さん | san |
| 4 | よん/し | shi/yon |
| 5 | ご | go |
| 6 | ろく | roku |
| 7 | なな/しち | nana/shichi |
| 8 | はち | hachi |
| 9 | きゅう | kyuu |
Net zoals in andere talen is het zo dat als je doortelt, je deze getallen weer zal moeten gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan het Nederlandse eenentwintig, tweeëndertig, drieënveertig.
Verschillende uitspraken
Zoals je kunt zien, staan er bij sommige getallen twee soorten uitspraken. Dat zijn die van de getallen vier en zeven:
- 4 = よん/し (yon/shi)
- 7 = なな/しち (nana/shichi)
Dus even voor de duidelijkheid: beide zijn natuurlijk correct. Maar over het algemeen wordt voor vier, よん (yon), het meest gebruikt, met maar een paar uitzonderingen (bij de vierde maand, april, しがつ (shigatsu) en bij tellen gaat soms de voorkeur naar し (shi)). Dus als je twijfelt, gewoon よん (yon) gebruiken!
Bij het getal zeven is het eigenlijk hetzelfde, in dat geval wordt なな (nana) het meest gebruikt. En bij dit getal is het ook zo dat bij de (zevende) maand, juli, er しちがつ (shichigatsu) wordt gebruikt.
Kunyomi vs. onyomi
Maar waarom in hemelsnaam twee verschillende uitspraken? Japanse kanji karakters hebben over het algemeen altijd twee of meer uitspraken. Dit komt doordat deze karakters zijn overgenomen van het schrift dat ze in China hadden, en de uitspraak kwam er toen ook gewoon bij! Zo heb je dus de Japanse uitspraak, wat kunyomi heet, en de Chinese uitspraak, wat onyomi heet.
De karakters van vier en zeven zijn respectievelijk 四 en 七, die dus naast de Japanse uitspraak, ‘yon’ en ‘nana’, ook uitgesproken kunnen worden met de Chinese uitspraak, ‘shi’ en ‘shichi’. Vandaar dat er dus twee keuzes zijn!
Maar er is meer! De voorkeur gaat natuurlijk uit naar ‘yon’ en ‘nana’, op de uitzonderingen na. Hoe dat zit? Nou, het is zo dat het woord し (shi), wat dus ‘vier’ betekent, ook een andere betekenis heeft, namelijk: dood. En ja, dat wil je natuurlijk niet zo vaak zeggen! Japanners zijn best bijgelovig, dus het woord ‘dood’ wil je dan niet zo vaak laten vallen…
Voor het getal zeven is het zo dat de voorkeur uitgaat naar なな (nana), omdat ‘shichi’ op ‘shi’ lijkt en dat kan wat verwarring veroorzaking!
Japans tellen: tientallen en honderd
Laten we verder gaan met de tientallen! Tientallen zijn eigenlijk nog simpeler in het Japans. We vertelden je net al dat de eerste negen getallen steeds voorkomen als je verder gaat tellen, en dat is in dit geval dus ook zo! Een tiental maak je met twee getallen: een getal tussen 1 en 9 + het getal 10. Wil je vijftig zeggen? Dan is dat 5 (ご go) + 10 (じゅう juu) = ごじゅう (gojuu). That’s it! Laten we naar de overige tientallen kijken…
| Getallen | Japans | Romaji |
| 10 | じゅう | juu |
| 20 | にじゅう | nijuu |
| 30 | さんじゅう | sanjuu |
| 40 | よんじゅう | yonjuu |
| 50 | ごじゅう | gojuu |
| 60 | ろくじゅう | rokujuu |
| 70 | ななじゅう | nanajuu |
| 80 | はちじゅう | hachijuu |
| 90 | きゅうじゅう | kyuujuu |
| 100 | ひゃく | hyaku |
Simpel, hè?! Bij de tientallen vervallen de tweede uitspraken van vier en zeven, hier gebruik je gewoon よん (yon) of なな (nana) + じゅう (juu). Let wel op! Het getal honderd heeft een apart woord, namelijk: ひゃく (hyaku). Het is dus niet 10 (じゅう juu) + 10 (じゅう juu), wat じゅうじゅう (juujuu) zou worden. Nee, gewoon ひゃく (hyaku)!
Japans tellen: doortellen
Ja, tussen de tientallen in zitten natuurlijk nog een heleboel andere getallen! Gelukkig is het ook niet zo moeilijk om aan deze te komen en kun je eigenlijk gewoon op het gemakje door Japans tellen. We gaan je meteen uitleggen hoe dat dan werkt!
Stel, je wilt het getal 23 zeggen. Wat doe je dan?
- Eerst noem je het tiental:
- にじゅう
- nijuu
- Vervolgens plak je er het resterende getal van tussen de 1 – 9 aan:
- にじゅうさん
- nijuusan
Laten we er even een paar in een tabel zetten om het overzichtelijk te maken:
| Getallen | Japans | Romaji |
| 11 | じゅういち | juuichi |
| 22 | にじゅうに | nijuuni |
| 33 | さんじゅうさん | sanjuusan |
| 44 | よんじゅうよん | yonjuuyon |
| 55 | ごじゅうご | gojuugo |
| 66 | ろくじゅうろく | rokujuuroku |
| 77 | ななじゅうなな | nanajuunana |
| 88 | はちじゅうはち | hachijuuhachi |
| 99 | きゅうじゅうきゅう | kyuujuukyuu |
Leeftijd
En dan als laatst! Iemand je leeftijd laten weten. We weten inmiddels hoe Japans tellen werkt, maar hoe kun je dit dan toepassen wanneer je je leeftijd wilt vertellen? Laten we ten eerste kijken hoe je iemand vraagt hoe oud diegene is. Dat doe je dus zo:
Vragen hoe oud iemand is
| Japans | なんさい ですか。 |
| Romaji | Nansai desu ka. |
| Vertaling | Hoe oud ben je? |
なん (nan) betekent letterlijk ‘wat’, en met さい (sai) geef je ‘jaren oud’ aan in het Japans. Dit is een standaardzin en kun je dus altijd zo gebruiken zonder er iets aan te veranderen!
Laten we nu dan even kijken hoe je op deze vraag kunt antwoorden. Je wilt natuurlijk duidelijk laten weten hoe oud je bent! Laten we even naar de zinsconstructie van deze zin kijken:
Zeggen hoe oud je bent
| Zinsconstructie |
| わたしは (watashi wa) + [getal] さい (sai) + です (desu). |
Nog niet zo bekend met de Japanse zinsbouw? Ook daar hebben wij een blog over, die je hier kunt vinden. Laten we er ook even een voorbeeldzin bij pakken:
| Japans | わたしは にじゅうよんさい です。 |
| Romaji | Watashi wa nijuuyonsai desu. |
| Vertaling | Ik ben vierentwintig jaar oud. |
Je begint de zin dus met het onderwerp, わたしは (watashi wa), vervolgens komt je leeftijd met さい (sai) erachter. Zoals we net al kort vertelden, geef je met さい (sai) ‘jaren oud’ aan in het Japans! In dit geval staat er dus het getal vierentwintig voor, en met さい (sai) erbij geef je aan dat het om leeftijd gaat. Als laatst eindig je met het werkwoord です (desu)!
Uitzonderingen
Let wel op! Als je het over leeftijd hebt in het Japans, kunnen de getallen soms verschillen. Zo heb je bijvoorbeeld elke keer dat een 1 in het getal zit, bijvoorbeeld 11, 21, 31, dat je er niet ichisai van maakt maar issai. 11 wordt dan dus juuissai, 21 wordt nijuuissai en 31 wordt sanjuuissai.
Er is nog één uitzondering, en dat is het getal 20. Dat is al helemaal anders! Nee, het is geen nijuusai, maar gewoon een heel ander woord, namelijk: はたち (hatachi). Alleen bij dit geval komt deze uizondering voor, je telt dus gewoon verder zoals je gewend bent: nijuuissai, nijuunisai, nijuusansai etc. Opgelet! Je zet na ‘hatachi’ geen ‘sai’ meer! Het ziet er dus zo uit:
| Japans | わたしは はたち です。 |
| Romaji | Watashi wa hatachi desu. |
| Vertaling | Ik ben twintig jaar oud. |
Zo doe je dat dus! Nu kun je Japans tellen van 1 tot 100 , iemand vragen hoe oud diegene is én je eigen leeftijd vertellen. Is dat niet cool?! Dat was het dan voor deze blog. Wil je meer weten over Japans tellen en Japanse getallen? Check dan zeker onze blog over klokkijken in het Japans. Veel leer- en leesplezier, またねー